digital preservation ne demek?

Dijital Koruma (Digital Preservation)

Dijital koruma, dijital bilginin zaman içinde erişilebilir, kullanılabilir ve anlaşılabilir kalmasını sağlamak amacıyla uygulanan bir dizi strateji, politika ve eylemdir. Temel amaç, dijital kaynakların teknolojik değişikliklere, bozulmaya ve kayba karşı korunarak gelecekteki nesiller için kullanılabilir olmasını sağlamaktır.

Dijital koruma, sadece verileri yedeklemekten çok daha fazlasını ifade eder. Dijital materyallerin uzun ömürlü olması için proaktif bir yaklaşım gerektirir ve şu önemli konuları içerir:

• Veri Bütünlüğü: Verilerin orijinal hallerinde saklanması ve değiştirilmemesi esastır.

  • Daha fazla bilgi için: Veri Bütünlüğü

• Dosya Formatı Yönetimi: Eski veya tescilli dosya formatlarının zamanla kullanılamaz hale gelmesi riskini en aza indirmek için açık standartlara geçiş veya format göçü stratejileri uygulanır.

  • Daha fazla bilgi için: Dosya Formatı

• Metadata: Dijital kaynakların tanımlanması, yönetimi ve erişimi için gerekli olan yapılandırılmış bilgidir. Metadata, kaynakların bağlamını, içeriğini ve geçmişini koruyarak gelecekteki kullanıcıların materyali anlamasına yardımcı olur.

  • Daha fazla bilgi için: Metadata

• Erişim: Dijital materyallerin yetkilendirilmiş kullanıcılar tarafından erişilebilir olmasını sağlamak önemlidir. Erişim politikaları, kimlik doğrulama ve yetkilendirme mekanizmaları ile desteklenmelidir.

  • Daha fazla bilgi için: Erişim

• Risk Yönetimi: Dijital koruma süreçlerini tehdit edebilecek risklerin belirlenmesi, değerlendirilmesi ve yönetilmesi kritik öneme sahiptir.

  • Daha fazla bilgi için: Risk Yönetimi

Neden Dijital Koruma Önemlidir?

Dijital koruma, kültürel mirasın, bilimsel verilerin, hukuki kayıtların ve diğer önemli bilgilerin gelecek nesillere aktarılmasını sağlar. Ayrıca, kurumların ve bireylerin dijital varlıklarını kaybetmelerini önleyerek bilgiye dayalı karar alma süreçlerini destekler.

Dijital Koruma Stratejileri:

• Emülasyon: Orijinal donanım ve yazılım ortamını taklit ederek eski dijital kaynakların çalıştırılmasını sağlar.
• Migrasyon (Göç): Dijital kaynakları eski formatlardan daha yeni, daha yaygın olarak desteklenen formatlara dönüştürme işlemidir.
• Normalization (Normalleştirme): Farklı kaynaklardan gelen verileri tutarlı bir formata dönüştürme işlemidir.
• Yenileme (Refreshing): Dijital depolama ortamını düzenli olarak yenileyerek veri kaybını önleme işlemidir.

Dijital koruma, sürekli bir süreçtir ve değişen teknolojik ortama uyum sağlamayı gerektirir. Kurumlar ve bireyler, dijital varlıklarının uzun ömürlü olmasını sağlamak için uygun stratejileri belirlemeli ve uygulamalıdır.